ԺԱՄԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ՀԵՏ / ԳՐԱԿԱՆ & ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՀԱՐԹԱԿ
Ժամը ինն է, մութ է՝ մութ, ինչպես գայլի ստամոքսում։ Սեթը, փորձելով շունչը պահել և հնարավորինս անաղմուկ լինել, նայում է խոտի դեզին։ Հևասպառ վազել է` հանգստանալը դժվար է, խոտի դեզի մեջ մանկուց իր սրտի մեջ ապրած և արդեն մեծացած Մարեն է ՝ հանգիստ մնալը դժվար է։ Մարեն մենակ չէ, իսկ Սե՞թը, Սեթը մենակ է, ինչպես …
Նոր էր արթնացել, պատուհանից տեսավ ծիրանենու ուսին ժպտացող ծաղիկները: Հագավ շորերը, ձեռքով անվասայլակը մոտեցրեց անկողնուն, նստեց անվասայլակի վրա և մոտեցավ պատուհանին: Վարագույրը հետ քաշեց, բացեց պատուհանը: Արևն ու քաղաքը արթնացել էին՝ մարդիկ չկային: Փողոցները դատարկ էին, մայթերը հանգիստ շունչ էին քաշում, այգիները կարծես ազատագրվել էին ծխախոտի ծխից ու մնացորդներից: Կանգառի նստարանին նստած էր մուրացիկ …
2020 թվականի մայիսի 3-ն է։ Երկար ժամանակ տնից դուրս չեմ եկել, մեկուսացել եմ ընկերներից, հարևաններից, աշխարհից, մեկուսացել և թաքնվել եմ պսակաձև ժահրից․ պսակաձև ժահրը շատերին է վախեցրել: Այս տարի գարունն էլ անձայն եկավ, արդեն գնում է․ պսակաձև ժահրը դեռ աղմկում է և չի ուզում հեռանալ։ Ուսանողներիս հետ կապվում և դասավանդում եմ տնից՝ համացանցի միջոցով։ …
Հռոմեական պատմվածքներ Պորտոլոնգոնեն հինավուրց ամրոց է՝ ծովի վրա կախված ապառաժի գագաթին: Այն օրը, երբ հեռացա, հարավ-արևմտյան ուժգին քամի էր, որը մարդու շունչ էր կտրում, իսկ արեգակն էլ աչք էր կուրացնում ավլած-սրբած երկնքում: Չգիտեմ այդ քամու և արևի պատճառով էր, թե ազատության հուզմունքից, ինձ տարօրինակ կերպով բթացած էի զգում: Երբ անցա բակով …
Նա վազում էր ծովի ափով, և նրան փոքր-ինչ ուրախացնում էր, որ իրենից բացի ոչ ոք չկա ափին: Ծովը հայացքով կանչում էր արևին, և արևը չէր փորձում ընդդիմանալ. արևին դուր էր գալիս պարտվել ծովին, որովհետեւ ծովը երբեք նրան կուլ չէր տալիս, ծովը միայն գրկում էր նրան, փաղաքշում էր ալիքներով, ջրի կաթիլներ ցողում վառվող դեմքին, իսկ …
Լուսաբացն իր առաջին շողերը տարածել էր նեղլիկ միջանցքի հատակին, ուր ստվեր էին գցել երկու կանացի ուրվագծեր: Հիվանդասենյակներից մեկի առջև թղթապանակը ձեռքին կանգնել էր՝ կարճահասակ, երեսի ամբողջ տրամագծով մեկ ցցված այտոսկրերով և աղեղի պես ձգված շուրթերով բուժքույրը: — Փաստաթղթերն արդեն պատրաստ են: Մինչև կեսօր պալատը պետք է հանձնել: — Իսկ անձնական իրերը… — Աղբաման: Նկուղային …
Հրեշտակի տեսքով մեկը նստած էր շատրվանի քարակոփ շուրթին: Նրա հայացքը սուզվել էր ջրերի մեջ, և նա տեսնում էր իր Մարդկային կերպարանքը՝ արցունքակալած աչքերով, նա հույժ սքանչացած էր մերկ ալիքների մեջ անսահմանորեն տխրամած այդ զոհի անսպասելի հայտնությամբ: Կամ եթե կուզեք, կար Մարդու տեսքով մի Տխրություն, որն անպաճույճ ու պարզկա երկնքի ներքո չէր գտնում կոչումն իր …
Պատերազմից քսան տարի անց, ես վերադարձա Վիետնամ՝ դստերս՝ Քեթլենի հետ: Մենք այցելեցինք Կայովայի մահվան վայրը, այն տեղը, ուր նա անհետացել էր կեղտի ու ջրի մեջ․ պատերազմը նրան ընկղմեց խորքը, երբ դաշտը ցաքուցրիվ եղավ օդում, և հիմա ես փնտրում էի ներողամտության, գթության, հանդուրժողականության նշաններ, կամ նման որևէ նշույլներ, որոնք կարող էր հայցել այս երկիրը: Այստեղ …
Քաղաքը մեծ է, քաղաքը գրկաբաց է: Քաղաքում անվերջ տեղացող անձրևի անթիվ կաթիլները, մարդիկ ու շները միշտ միայնակ են ու միշտ անբաժան… Ինչպես միշտ անձրև էր տեղում, ինչպես միշտ Նատան տրտնջում էր, որ անձրևից հոգնել …
Նա արթնանում է՝ զգալով, որ հայրը նախասրահում է, ականջ է դնում: Ականջ է դնում, երբ որդին խոր քուն է մտնում: Ականջ է դնում, երբ վեր է կենում ու շոշափելով որոնում տաբատը: Կոշիկները չի հագնում: Չի գնում խոհանոց՝ ուտելու: Նայում է հայելուն կիսախուփ …