ԺԱՄԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ՀԵՏ / ԳՐԱԿԱՆ & ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՀԱՐԹԱԿ
Հեքիաթներն ավարտ չեն ունենում, եթե ունենում են, ապա դրանք հեքիաթ չեն։ Իզուր չէ, որ այն սկսվում է «Լինում է, չի լինում»-ով… Այստեղ՝ խոսքը ոչ թե ստի և իրականության մասին է, այլ բոլոր դեպքերում՝ լինելիության, առկայության, և չլինելն էլ՝ իր պատմությունն ունի, այլ բան է, թե ով՝ ինչին և որքանով է հավատում, հենց դա էլ …
Իմ կորցրած հեքիաթի հետքերն ինձ տարան այնտեղ, ուր չկար հեքիաթ. «Կյանքը հեքիաթ չէ,-ասացին,-սխալվել ես դու»: Շրջվեցի ինձ խղճացող հայացքներից, բայց ո°չ հեռանալու, այլ` փնտրելու մեկ ուրիշ կողմում: Սիրտս ճմլվեց նրանց համար, որ չունեն հեքիաթ… «Մի բուռ լույս», Ա. Սիսյան Ինչքան մեծանում, այնքան ավելի լուրջ եմ վերաբերվում հեքիաթներին: Մի անգամ ծանոթ մի խմբագիր …
Հեքիաթն ինձ համար չարի և բարու պատմություն չէ, այն անհավանականը հավանական դարձնելու հրաշալի մեթոդ է։ Հեքիաթը մարդուն կերտում է, դարձնում ավելի բարի և ազատ։ Միշտ սիրել եմ Էքզյուպերիի «Փոքրիկ Իշխանը», Թումանյանի բոլոր գործերը։ Ինչ ինձ հիշում եմ՝ թափառել էի սիրում։ Մոտ 14 տարեկան էի, երբ գտա նրան․ գիշեր էր, ես սովորականի պես քայլում էի …
Ինձ համար հեքիաթը մի տարածություն է, որի մեջ մտնելով ամբողջ մարմինդ ու միտքդ հանգստություն է գտնում, հեռանում են հոգսերը, վերանում են բացասական զգացումները, մաքրվում է միտքդ, խաղաղվում է հոգիդ, էությունդ գեղեցիկ իներցիա է հավաքում ու այդպես հարատև մի երանություն…Դա այն տարածությունն է, որը կարողանում է մարդուն տեղափոխել, կլանել ու սնել՝ հեռուն տանող քաղցր ապրումներով, …
Ես հեքիաթներ շատ եմ սիրել ու հիմա էլ անչափ սիրում եմ. երա՜նի լիներ մեկն, ով ամեն գիշեր ինձ հեքիաթ պատմեր… Առաջին հեքիաթները մայրս է պատմել: Շատ եմ սիրել «Հենզելն ու Գրետելը», «Տերն ու Ծառան», «Սուտլիկ Որսկանը», «Քաջ Նազարը», ու էլի շատ այլ հեքիաթներ, որոնք լսում էի և հավատում, որ հարսանիքները յոթ օր, յոթ գիշեր …
Ես Էդմոնն եմ… 7 տարեկան: Շատ եմ սիրում շախմատ խաղալ. այն իմ ամենասիրելի առարկան է դպրոցում: Երբ սկսեցի խմբակ հաճախել, շախմատն ինձ համար դարձավ ավելի կարևոր ու հետաքրքիր: Մի օր որոշեցի շախմատի վերաբերյալ տեսադասեր պատրաստել, բայց ոչ թե պարզապես նստել ու պատմել, այլ օգտագործել օնլայն դասեր անելու և շախմատին վերաբերող ծրագրեր: Հետո Յութուբում ալիք …
Ժամանակը պտտում եմ մի քանի տասնամյակ հետ ու մեր տան պատուհանից ներս եմ նայում․ ձմռան երեկո է, Գյումրվա ցրտին տան անկյունում ճարճատում է փայտե վառարանը, լամպի լույսը հազիվ լուսավորել է հյուրասենյակը։ Բազմոցին՝ վառարանի մոտ, նստած է ալեհեր տատս, գորգի վրա քույրս ենք ու ես։ Տատս մերթընդմերթ շուռումուռ է տալիս վառարանին շարած կարտոֆիլի շերտերը և …
Իմ երազանքների հեքիաթը, որոշ ժամանակ առաջ ձեռքս ընկավ․ «Աշխարհի իմաստուն հեքիաթները» գիրքը մի շնչով կարդացի, բայց ինձ համար Ղազարոս Աղայանի «Անահիտը» էլի մնաց ամենասիրելին, այն ամեն ինչի մասին է՝ սեր դեպի հայրենիքը, ընկերը, ծնողները, սիրած աղջիկը, գովք ընտրած մասնագիտությանը, փեշակին, որը փրկեց հերոսի կյանքը։ Ներկա է անդավաճան հավատարմությունը։ Առիթի դեպքում պատմում եմ, մեկ էլ հանկարծ մեծերից ինչ-որ մեկն …
Ինչպես որ ժողովրդի ծոցից ելած հեքիաթներն են անգիր՝ ո՛չ գրաբար երևույթ և ավելի ուշ են միայն գրի առնված, այնպես էլ՝ հեքիաթի մասին մեր գրավոր դատողություններն են ընդամենը ժամանակախախտ վարկած, մանավանդ որ հեքիաթաստեղծումի տեղորոշման հարցը մշտապես մնում է բաց: Հեքիաթապատումի՝ մեր մարդկային ճանաչողական գործառույթին սպասարկու տեղանքը անչափ խախուտ է, մանավանդ որ հեքիաթի բարոյախոսական արժեքը …
Առաջին հեքիաթները լսել եմ պապիկիս մայրիկից։ Մեր ընտանիքի բոլոր անդամները պապիկիս մայրիկին ընե էին անվանում, որ մեր լեզվով «մայրիկ» է նշանակում։ Ամեն երեկո նստում էի ընեի կողքին, և նա ինձ համար եզդիական հեքիաթներ էր պատմում։ Ընեի պատմած հեքիաթների հերոսները անջնջելի հետք են թողել իմ հիշողության մեջ։ Տարբեր հեքիաթներ կան այն մասին, թե ինչպես …