ԺԱՄԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ ԱՐՎԵՍՏԻ ՀԵՏ / ԳՐԱԿԱՆ & ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՀԱՐԹԱԿ
Վանուհի Թովմասյան Հատված “Միայնակը” գրքի առաջաբանից Միայնակի մեկ տարին՝ 1961 թվականը Լեռ Կամսարը՝ հայ գրականության այդ միայնակը, որքան որ լիաթոք ծիծաղեցրեց իր ազգին, նույնքան էլ դառնաղի լաց եղավ ողջ կյանքում: Սպասում 1960 թվականի վերջին գիշերը Լեռ Կամսար-Արամ պապս խռովահույզ սպասումով, Նոր տարվա բաղձալի ակնկալիքով անկողին մտավ. տեսնես ի՞նչ կբերի իր հետ եկող տարին: Հավակնոտ չլինելով՝ …
Նվիրվում է բանաստեղծ Հենրիկ Արթենյանի հիշատակին Ձմռան ցրտաշունչ մի օր էր, ու նրա բառերն ասես ցրտից կուչ եկած էին դուրս գալիս դեղնած շուրթերից: Որևէ մեկին հասցեագրված չէին այդ բառերը, նրանք անտուն, որբ ու միայնակ էին այս աշխարհի վրա: Գուցե ինքն իր հետ էր խոսում, կամ տեսնում և հավատում էր մեկին, որը լսում և հասկանում …
Փողոցում Ես նայում էի փողոց, իսկ ձյունը գալիս էր փաթիլ-փաթիլ․․․ Ձյան փաթիլները մի անուշ թախիծ են նետում ինձ ու ես անտրտունջ սկսում եմ խղճալ, ափսոսալ ինձ։ Ես էլ փաթիլ էի, հստակ, կայտառ։ Ինչո՞ւ ընկա վայր, գետնի վրա, ուր կանաչի ու ծաղկի հետ փոշի ու ցեխ էլ է լինում․․․ Ձյան փաթիլներր ճնշում են ինձ ու մարում …
Ավոն ընդհանրապես խմիչքի հետ սեր չուներ և չէր սիրում, երբ զինվորներն էին այն չարաշահում։ — Էլի խմո՞ւմ եք, – մոտենալով հավաքված զինվորներին՝ հարցնում է Ավոն։ — Դե, հրամանատար ջան, Ղարաբաղի թթի օղին աշխարհին է հայտնի։ Ամեն հաց ուտելուց մի բաժակ պետք է խմի ղարաբաղցին։ Միշտ էդպես է եղել. մեր պապերն էլ, պապերի պապերն էլ, երբ …
Կինը նոր տարվա գոճին մորթեց ձնածածկ բակում, ապա արնաթաթախ տարավ խոհանոց: Մինչ խնամքով լվանում էր, թվաց՝ մեկն ակնդետ հետևում է, բայց երբ շրջվեց՝ ոչ ոք չկար: Իսկ պակասամիտ տղան արդեն բակում էր ու, հայացքը քոթուկին հառած, նայում էր՝ ինչպես է լերդանում արյունը: Րոպեներ առաջ, երբ ցանկապատին հենված վայելում էր բոսոր արևամուտը (կարմիրը միակ գույնն էր, …
Մի ժամանակ Մարկ Գուվերն ինքն էր պարոն – պարոնորդի, այդ լավ ժամանակներում նա ուներ ընդարձակ աշխատասենյակ, փորագրանախշ բազկաթոռ, աշխատասենյակի խորհրդավոր լռության մեջ նավարկող պատկառելի մեծության գրասեղան, քարտուղարներ և օգնականներ։ Նա մարդկանց միանձնյա ընդունում էր աշխատանքի և միանձնյա տնօրինում նրանց ուրախությունն ու տխրությունը՝ իրեն զգալով իր քաղաքի և իր նահանգի կարևոր այրերից մեկը։ Բայց լավ ժամանակները, …
հատված Արգելեցին զենքով եկեղեցի մտնել։ Մեր հոգու փրկության համար անվճար մոմեր բաժանեցին եւ մենք զենքը դռանը թողած, ներսում մոմեր վառեցինք։ Հետո սրընթաց արագությամբ վերցնում էինք նրանց գյուղերը։ Մեծ քաղաքին մոտեցանք, քաղաքն էլ ընկավ։ Մենք մտնում ու դուրս էինք գալիս,վազում էինք տապալված հեռագրասյուների, առաջնորդների մեծադիր յուղանկարների, գալարաթափ լարերի, մետաղների եւ տարաբնույթ բուրմունքներ արձակող նրանց՝ իրար ետեւից …
Այնտեղ ամեն ինչ էլ կար և մենք կարող էինք մնալ: Ձմեռային ցուրտ երեկո էր փողոցում, իսկ այնտեղ շամպայն, վիսկի, պարող դատախազ անգամ, կենացներ, ժպիտ, մաղթանք…Մի խոսքով՝ տաք էր: Այդ օրվա համար դու հագել էիր մորդ բաճկոնը, որովհետև, թեև դու ուսանող էիր, բայց տան աշխատողը մայրդ էր ու առաջինը իրեն համար պիտի առնվեր շոր, կոշիկ և …
Այնտեղ ամեն ինչ էլ կար և մենք կարող էինք մնալ: Ձմեռային ցուրտ երեկո էր փողոցում, իսկ այնտեղ շամպայն, վիսկի, պարող դատախազ անգամ, կենացներ, ժպիտ, մաղթանք…Մի խոսքով՝ տաք էր: Այդ օրվա համար դու հագել էիր մորդ բաճկոնը, որովհետև, թեև դու ուսանող էիր, բայց տան աշխատողը մայրդ էր ու առաջինը իրեն համար պիտի առնվեր շոր, կոշիկ և …
Ես երբեք այլևս չեմ կարողանա բարձրանալ այս մուտքի աստիճաններով, ուր ժամանակին ամեն օր էի լինում: Թերևս, նա ՝ նույնպես… Ես նրանից մեծ եմ մեկ ամսով կամ մի փոքր քիչ: Ես ծնվել եմ այս բակում, ուր ապրել են պապերս, նրանց պապերը և այդպես շարունակ, չնայած, վստահ չեմ, որ այս բակն այդքան հին է, որովհետև մեր բանվորական …